Het thema van het 14de Marronfestival was Sankofa. Sankofa is het erkennen en gebruiken van de voorouderlijke wijsheid in het leven nu en voor een duurzame toekomst. De verbanden zien tussen verleden, heden en toekomst is voor Afrikanen zo belangrijk dat het Sankofa motief al eeuwen te zien is als een vogel die achteruitkijkt, een motief op textiel en hout.
Festival inhoud
In podiumkunst en culturele rituelen, in een academische conferentie- op 24 juni kwamen ook middels vertelkunst en gedichten de hoofdthema’s aan bod: de grondenrechten, zelfvoorzienende economie, soevereiniteit (zelfbeschikkingsrecht) wellness, heling en genezing. Op het festivalterrein, de Asafu yard werden plaatselijke voeding, kunst-produkten en busi dresi (natuurmedicijnen)verkocht. De optredens zijn gratis en ook het deelnemen aan de feesten, conferentie, discussie en processie. Het bespelen van eigen traditionele houten drums en ritme instrumenten, met zang en dans waren elke dag en avond mee te maken.
22 juni viering achtste zittingsjaar Gaanma
Begonnen met het inheemse zonnefeest op 21juni, vervolgde het Festival met viering van het achtste zittingsjaar van Gaanma Gloria Simms met drumspel en de nodige rituelen. Op foto’s is te zien dat bij haar inwijding ook Surinaamse marrons een rol speelden, 8 jaar geleden. de Gaanman van Suriname staat boven de dorpshoofden, in Suriname kapiteins genoemd. De hierboven getoonde foto laat in ieder geval een foto zien van een Marrron met een Surinaamse schouderdoek, herkenbaar aan motief en techniek. De achtste viering stond ook in het teken van de inwijding van haar hofhouding, haar adviseurs. De dag begon met een plengoffer, een processie naar de rivier met haar stool (troon) om zegen te vragn en traditionele hapjes te offeren, te eten en uit te delen. Groet van de Surinaamse Marrons, kaarsen aansteken op de ‘thanksgiving’ tafel en gebeden van dankbaarheid. Het proeven van de vijf elementen middels de smaken: bitter, zoet, zuur, peper en water. Het voorlezen van de voorschriften om het vootbestaan zeker te stellen van de gezondheid, de troon en de Marronnatie Inwijding van de hofhouding van de Koningin. Drie vrouwen die zich voor de dorpen verdienstelijk hebben gemaakt krijgen bij een ceremonie een ere naam.
Verder programma
23 juni begon met het blazen van de Abeng, een koeienhoorn met een blaasgaatje aan de zijkant. Het geluid draagt heel ver en vanaf de Marronoorlogen is het als communicatiemiddel gebruikt om boodschappen door te geven aan dorpsgenoten die onzichtbaar in het woud en in de bergen aan landbouw (hoofdvoedsel yams) en veeteelt, met name varkensteelt doen. Broer van geurillaleider Queen Nanny, die de oorlog won, heette Quao. Hij onderhandelde over de vrede met de kolonisator . Middels het zingen van strijdliederen van Qua en, de begeesterde kuminadans werd deze held op 23 juni vereerd. Deze dag werd de strijd toen en nu toegelicht middels een culturele en kunstdag met drum, zang, dans, gedichten en vertellingen. Ook uitleg over Akan spiritualiteit en het begrip Sankofa werd gegeven. De Academische conferentie, ook via zoom te volgen had de onderwerpen hierboven bij Festival inhoud weergegeven.
Overwinningsfeest
De laatste dag werd het overwinningsfeest gevierd. Dit omvatte ondermeer hoornblazers, drumspel en zang ook tijdens de processie van de Gaanma en Marrondignitarissen en hun bestuursraden. Vervolgens traden van elk dorp te weten Charles Town, Moore Town, Acompong en Trelawny culturele groepen op. Ook Suriname bracht een traditionele eregroet. Van Charles Town traden zowel de senioren als de junioren op. De junioren zijn in opleiding voor de traditionele drums, zang en dans. Hoe zichzelf gezond te houden -wellness- en te helen volgens eeuwenoude kennis van gezondheid en kruiden, was ook een onderwerp dat steeds terugkeerde.
Hierna volgde een paneldiscussie waarin ook reparatie en vergoeding voor de dorpen aan bod kwam. Toerisme als onderneming van het dorp zelf is een initiatief om verder zelfvoorzienend te zijn. Het enige waarmee de Jamaicaanse regering steunt is de salarissen te betalen van onderwijzers van de Lagere scholen. De ordebewaring en handhaving van hun eigen wetten ligt in handen van het dorpshoofd en zijn bestuur. Alleen bij moord wordt de dader uitgeleverd aan de Jamaicaanse politie. De bewaking van de ongeveer twee en een halve vierkante kilometer gemeenschapsbos die bij de vrede aan elk Marrondorp en het enige inheemse dorp werd toegewezen door de kolonisator komt ook voor hun eigen rekening, want er zijn steeds weer kapers op de kust.
