Een dode, twee mannen wiens benen werden afgesneden wegens suikerziekte, het zal wel elke twee maanden gebeuren. Maar nu gaat het om drie dierbare Surinaamse celebrities: muzikant Dowieman, acteur/regisseur Borger Breeveld en ex-president Jules Albert Wijdenbosch. Sranan Peyri is behoorlijk geschokt door Bosjes amputatie van beide benen, hij wordt op 2 mei 80 jaar trouwens.
Chronish lijden
Deze mannen hebben alledrie prachtig (heritage) erfgoed voor Suriname gelaten, resepectievelijk opgewekte muziek, film Wan Pipel en Bosje brug. Velen in de samenleving reageerden geschrokken. De vraag die opkwam is, kan men ontkomen aan de verminker en sluipmoordenaar zoals we suikerziekte -diabetes mellitus-moeten noemen?
Ouderdomsgebreken?
Ouderdom komt met gebreken zuchten mensen vaak. Daar tegenover staat de odo: Dede wan na yepi, alleen de dood is niet te vermijden. De twee eerste diabeten die we noemden zijn nauwelijks 70 jaar. Deze chronische (voortdurende) ziekte ontstaat als de alvleesklier niet goed meer werkt. Dit orgaan moet de suiker verwerken die een mens gebruikt. Verwerkt het de suiker niet naar behoren dan komt glucose als onderdeel van suiker, in het bloed en in de urine. Komt er teveel in het bloed, dan kan men in coma raken.Bij nader onderzoek valt op dat suikerziekte te voorkomen is, (preventie) , soms zelfs te genezen in het begin stadium. Met een goede -zelf-controle is redelijk gezond te leven met diabetes.
Diagnose
Hoe weet je of je suikerziekte, kortweg suiker hebt? Laat je controleren, zeker als het veel voorkomt in je familie en als je 1. Steeds dorst hebt, 2. vaak urineert en 3 wondjes slecht genezen. Google dan lees je nog 7 andere verschijnselen. Een oude wijsheid van Suriname is, als je urineert en er komen suikermieren af op je urine of als je overgewicht heb, dan heb je suiker. Nauwelijks 35 – 40 jaar en erectie problemen (dreigende impotentie) dan is het bijna zeker suiker, die een rol speelt. Zorg dat je zeker weet wat het is, ga naar de dokter als je deze tekenen (symptomen) ziet.
Lifestyle
Ken je status op het gebied van suikerziekte . Weet dat als je even in een risicogroep zit door je gewicht of familie- aanleg je veel kan voorkomen door vroegtijdig witte rijst en wit brood als je hoofdvoedsel af te schaffen. Bulgur, bruine rijst, aardvruchten, kookbanaan, en volkoren meelspijzen -pasta- als bamie en macaroni zijn wat duurder maar sparen je gezondheid. Lunch nooit meer met bol en soft, dat is de pest voor je als je pre-diabeet bent. Zorg dat je flink gaat sporten, rennen, wandelen, zwemmen ook badminton evenals teamsporten zijn weer toegestaan, ondanks Covid..
