Op 6 juni 2023 hebben presidenten Chandrikapersad Santokhi en Droupadi Murmu hulde gebracht aan de gevallen helden van 1902. Deze helden waren zestien Brits-Indische contractarbeiders die op brute wijze werden geëxecuteerd door de Nederlandse koloniale machthebbers op de plantage Mariënburg in het district Commewijne.
In de geschiedenis van Suriname speelt de plantage Mariënburg een belangrijke rol. De Nederlandse Handelmaatschappij kocht in de late 19e eeuw verschillende verlaten plantages aan de Commewijnerivier en begon daar een suikeronderneming. Mariënburg diende als locatie voor de fabriek, terwijl de andere plantages werden omgezet in suikerrietvelden. Het veldwerk werd uitgevoerd door contractarbeiders uit Brits-Indië (1873-1917) en later ook van het Oost-Indische eiland Java (vanaf 1890).
Als belangrijkste plaats in Suriname na Paramaribo was Mariënburg destijds ‘s lands grootste werkgever, maar de arbeiders, vooral de contractarbeiders, hadden geen rechten.
Voorzitter Dharm Mungra van de Stichting Gevallen Helden 1902 benadrukte in een interview met de Communicatie Dienst Suriname (CDS) de bijzonderheid van het eerbetoon door beide presidenten aan het monument ter ere van de Hindoestaanse immigranten die hun strijd hebben gevoerd.
Hij noemde deze gebeurtenis een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Hindoestaanse immigratie, waarbij mensen werden doodgeschoten vanwege hun verzet tegen onrecht. Mungra benadrukte dat de nazaten en de Surinaamse samenleving trots moeten zijn op deze mensen die zich hebben verzet tegen fundamenteel onrecht. Hij merkte op dat het Indiase staatshoofd onder de indruk was van het kunstwerk dat vorig jaar door kunstenaar Rahied Abdoel werd onthuld en dat de massaslachting te Mariënburg visualiseert.
Tijdens het bezoek aan het kunstwerk hebben zowel de Surinaamse regeringsleider als het Indiase staatshoofd een olielampje aangestoken, een ritueel dat in de hindoecultuur wordt uitgevoerd om zielenrust te bevorderen. Mungra noemde het bijzonder dat president Murmu op staatsbezoek is in Suriname, gezien India als een van de grote naties in de wereld. Naast het belang voor diplomatieke betrekkingen heeft het bezoek ook een emotionele waarde, aldus Mungra.
