Gisteren 19 september 2023 vierden de Saamaka marrons Saamaka daka (Saamaka dag). We vieren vrede 261 jaar na het ondertekenen van het vredesverdrag met de Nederlandse kroon.
Op 19 september 1762… onze voorouders, de Saamaka marrons, tekenden een vredesverdrag… erkenning van het recht van mensen en hun territoriale rechten. Saamaka Marrons van Suriname zijn een Afro-Surinaams volk waarvan de identiteit wordt gehandhaafd door een mondelinge traditie, taal, religie en levensstijlen vergelijkbaar met West-Afrikaanse gemeenschappen.
Bij hun aankomst uit Afrika ontsnapten ze snel aan de plantageslavernij, voerden oorlogen en vochten voor hun vrijheid in de zeventiende en achttiende eeuw. Ze stichtten autonome gemeenschappen, verdedigden ze tegen meedogenloze onderdrukking en creëerden een manier van leven in het onbekende Zuid-Amerikaanse amazonewoud.
De Saamaka herinneren zich hoe hun voorouders en de kolonisten hun polsen doorsneden, hoe ze hun bloed mengden in een kalebas met rum en heilige witte klei, en hoe elk van hen een slok nam terwijl ze zwoeren dat het verdrag voor altijd zou blijven bestaan.
Drie fundamentele principes liggen ten grondslag aan het Saamaka-verdrag met de koloniale samenleving: Vrijheid / Vrede Empowerment (in relatie tot de koloniale samenleving, inclusief het recht om zichzelf te besturen zoals zij dat nodig achten).Totale controle over hun eigen grondgebied.
Voor de Saamaka geldt dit verdrag als een heilig oprichtingsdocument, dat hun overwinning markeert na bijna een eeuw van oorlogvoering. Zoals een Saamaka-ouderling tegen een Nederlandse inwoner zei: “Gegroet, Meester. Als je me vervloekt, zal ik je terugvloeken. Zo werkt deze Vrede.” De bepalende kenmerken van de Saamaka-cultuur zijn vrijheid, empowerment en vrede.
Wan Suti Saamaka Daka
