Op maandag 1 januari 2024 vierde het Ministerie van Openbare Werken (OW) een mijlpaal van 168 jaar sinds zijn oprichting. De oorsprong gaat terug tot 1856, toen het Bouwdepartement werd ingesteld door gouverneur Charles Pierre Schimpf. Bij Gouvernement Resolutie van 27 december 1855, no 1579, werd besloten dat op 1 januari 1856 de Civiele en Militaire Bouwdepartementen samengevoegd zouden worden onder de naam Bouwdepartement.
De eerste chef van het Bouwdepartement was J.A. Voigt, toenmalig stadsarchitect en bekend als de bouwer van het Torengebouw (Ministerie van Financiën). Het departement behield deze naam tot 1912, toen het ambt van Directeur van het Departement van Openbare Werken en Verkeer werd ingesteld volgens verordening van 29 mei 1912 (G.B. 1912, no. 48). A. May werd de eerste minister van dit departement in 1948-1949.
In 1967 werden twee directeuren aangesteld om de efficiëntie te verbeteren, en de naam werd tijdelijk veranderd naar Bouwwerken, Verkeer en Waterstaat. In 1982 werd het Ministerie van Openbare Werken, Telecommunicatie en Bouwnijverheid opgericht, gevolgd door verdere wijzigingen in de naamgeving. Riad Nurmohamed is momenteel de minister van het Ministerie van Openbare Werken.
Het hoofdkantoor/directoraat/ministerie is sinds de oprichting gevestigd geweest aan de Kleine Waterstraat. Na een brand in 1974 verhuisde het ministerie naar het gebouw op de hoek van de Waterkant en de Mr. Dr. J.C. de Mirandastraat.
In 1982 werd het huidige kantoor aan de Mr. J. Lachmonstraat (voorheen Coppenamestraat) in gebruik genomen. Het ministerie bestaat momenteel uit vier directoraten: Civieltechnische Werken (CTW), Bouw- en Stedenbouwkundige Werken (BSW), Openbaar Groen en Afvalbeheer (OGA), en Onderzoek en Dienstverlening (O&D), en is landelijk operationeel.
Met ongeveer 3442 ambtenaren verdeeld over de vier directoraten, blijft het ministerie een cruciale rol spelen in de ontwikkeling van het land.
