21 juni 2023 is voor het eerst een nationale vrije dag geworden in Suriname, naarstig Javaans Nieuw Jaar gedoopt. Dit door de minister van Binnenlandse Zaken Bronto Somohardjo en zijn vader Pertjaja Luhur (P.L.) voorzittter Paul Somohardjo.
Voor het superdrukke Jawa Festa dat zij organiseerden op Paramariboos grootste plein, had Bronto van de bekende Surinaamse zanger Maroef Amatstam geëist een vreugdevolle tekst te zingen op de melodie van zijn broer Ragmad Amatstams beroemde klaaglied dat begint met de regel “Libi kon tranga now, (=het leven is hard geworden in Suriname) üit 1994. Het lied heet Mi lobi Sranan.
Geen valse tekst gezongen
Maar Maroef heeft uiteindelijk de originele twee coupletten en het refrein 2x gezongen. Het lied begint met: Libi kon tranga now, libi kon hebi now, a lay somen sorgu fu sma na in’Sranan, enzovoorts. Het lied is van 1994, na de staatsgreep van 1980, was dit tijdens de regering Venetiaan die na de binnenlandse oorlog 1986 – 1991, een grote verkiezingsoverwinning behaalde, maar het land stond er beroerd voor.
In het lied zingt Ragmad Amatstam -nu reeds 12 jaar wijlen- over de pijn die hij voelde vanwege de armoede en problemen die hij aantrof in Suriname, wat hem en ook andere Surinamers in Nederland soms slapeloze nachten geeft. De toestand nu, in 2023 lijkt veel op de pinari van toen, die dejavu ervaren velen die die periode hebben doorgemaakt en dat besefte de Bronto saurus blijkbaar.
Maroef Amatstam werd vanuit het publiek steeds toegeroepen, het lied te zingen. Nogal logisch, want ook nu is het lied als een hartenkreet, over de treurnis die de meeste Surinamers ervaren vanwege de slechte beleidsmakers. Maar dat wordt niet eens genoemd in het lied, het is geen politieke song. Nadat Maroef gestopt werd door een dame en minister Bronto gebaarde dat hij niet verder mocht zingen, stopte Maroef maar hij zei: het is niet politiek bedoeld, het is gewoon een lied dat men horen wilde.
Algemene verontwaardiging
Het is bijna niemand in Suriname ontgaan, dat de minister van Binnenlandse zaken, hier een inbreuk heeft gepleegd op het recht op vrije meningsuiting. En dit vanwege een uiting van verdriet, van hartenpijn om Suriname in een overbekend, bijna dertig jaar oud lied. Deze handeling van de minister is censuur, Bronto denkt dat hij regeert in een dictatuur.
Op Facebook hebben velen hierover hun mening gegeven er is een algemene verontwaardiging hierover en humor. Zoals u ook ziet aan de cartoon die politiek cartoonist Richenel Piemoe hierover maakte en er is zelfs een nieuwe protest clip gemaakt bij het lied.
Ook is de censuur in de vrije pers sterk veroordeeld, zelfs de zoon van Maroef gaf zijn mening in een interview. Hij zei in woorden van gelijke strekking dat de minister geen tekstschrijver is en dat zijn vader Maroef zijn overleden oom Ragmad Amatstam en diens aangrijpende lied niet gaan beledigen door de liedtekst van de minister erop te zingen.
Schijn bedriegt
Het lijkt er veel op dat wedijver voor een religieuze, hier Javanisme feestdag de uiterlijke schijn moet wekken dat de Somohardjo’s het goed menen met de mensen die op hun lijken. De huidige ellende en de koers van 40 srd voor 1 euro bewijzen het tegendeel. En in feite is deze nieuwjaardag in het Javanisme helemaal geen feestdag, integendeel, Sasi Soero betekent maand voor bezinning, reiniging van lichaam en geest.
Helemaal in hun stijl van -propaganda- feestjes organiseren en het etnische benadrukken, was er op de 21ste een grote Pasar Malam op het Onafhankelijkheidsplein, genaamd Jawa Festa. Deze Pasar malam(avond markt) werd gepresenteerd als een nationaal feest voor een ieder want naast een aantal typische Indonesische producten was er een gratis kookworkshop gehouden van traditionele Javaanse gerechten.
Gegarandeerd succes want Surinamers houden van eten en koken, dus dat is het onderdeel waaraan Paul Somohardjo zelf gaat meedoen, als een soort charme offensief. Deze politicus heeft nooit iets goeds, nationaal of blijvends tot stand gebracht. Een podium met artiesten presenteren kan hij wel, dus dat was ook ditmaal het geval.
Visieloze politici
Paul Somohardjo is een voorbeeld van 50 jaar in de politiek zonder visie, zonder een (1) succesvolle nationale ontwikkelingsproject. Wel een veroordeling van de rechter wegens handtastelijkheid op een Javaanse miss verkiezing die hij organiseerde. Verder blonk hij uit door corruptie, gesjoemel met gronden, onder meer en nepotisme (regellarij van niet vakkundige vrienden en familie in hoge functies). En dat hij en zijn zoon Bronto de volks- wil en de democratie totaal niet respecteren, is gebleken door dit voorval.
Als de Surinaamse radio stations deze inbreuk op de vrije meningsuiting niet ondersteunen, zou het passend zijn dat dit mooie lied, nu bekender als Libi kon tranga now, weer regelmatig gaan afdraaien. De luisteraars kunnen het ook aanvragen zodat er een duidelijk signaal gaat naar de beleidsmakers van Suriname, dat Surinamers niet gediend zijn van censuur en artistieke prostitutie zoals vader Paul en zoon Bronto Somohardjo dat willen bedrijven.
Cartoons: Richenel Piemoe
