Decennialang wordt het straatbeeld van Paramaribo, behalve door veel auto’s en brommers gekenmerkt door Nederlanders, die zich fietsend in de hitte van de ene plek naar de andere verplaatsen. Behalve de Hollandse Nederlanders, is er ook een grote groep Surinaamse Nederlanders, die misschien minder vaak fietsend, maar zeker niet minder zichtbaar is in de Surinaamse maatschappij. Hoewel een deel ‘stug’ volhoudt en blijft ondanks de lastige politieke en economische situatie is er een ‘groeiend’ deel dat de handschoenen in de ring gooit en weer naar Nederland vertrekt
Door: Robin Austen
“Als ik eerlijk ben moet ik zeggen; Ik hou van Suriname. Toch is het een land waar veel mensen niet echt openstaan voor verandering. Wel met hun mond maar niet met inzet en gedrag”
Open en ongedwongen sfeer
Thomas Wouters kwam veertien jaar terug vanuit België naar Suriname als stagiair in de gezondheidszorg “de open, ongedwongen sfeer sprak me direct aan” vertelt hij. “Geen ingewikkeld gedoe met afspraken de hele tijd, ik had eindelijk het gevoel van – hier leef ik vrij- en ik heb symbolisch m’n horloge in de Suriname rivier gegooid. “Ach ik had ook een stevig glaasje op” vertelt hij er lachend bij, “maar het is wel typerend voor hoe ik me hier voel”. Direct na zijn studie keerde hij terug en inmiddels bestaat z’n gezin behalve zijn vrouw nog uit twee prachtige kinderen. Naast zijn baan in de zorg, beheerde hij met zijn echtgenote, die oorspronkelijk uit de omgeving van klaaskreek komt een paar kleine vakantiehuisjes.
“Tot voor kort konden we alles draaiend houden. Het werd steeds moeilijker, maar onze appartementen waren goed verhuurd. Toen de Coronacrisis begon werden we dubbelhard gepakt. M’n salaris halveerde nog een keer door de officieuze devaluatie. Daarnaast komen er sinds april 2020 amper toeristen naar Suriname. Ik ben uit pure ellende maar taxi gaan rijden, maar ook dat was geen oplossing en ik werd beroofd. We hebben uiteindelijk een halfjaar terug besloten- met pijn in ons hart- om terug te keren.
“Ik kom oorspronkelijk uit Antwerpen en we wonen tegenwoordig met vijf personen in een appartement van 60 m2. In Suriname was zelfs m’n keuken groter”. Hij schraapt zijn keel en met een licht overslaande stem vertelt hij, dat die beperkte vrijheid knaagt, maar ” als m’n jongste zoon hier naar het ziekenhuis moet, vanwege z’n zware astma, hoef ik me van tevoren nooit meer af te vragen of ik eerst moet gaan tanken, omdat het wel weer een zoektocht kan worden langs de apotheken”.
Kitty Verheul heeft haar jeugd in Suriname doorgebracht. “Na terugkeer naar Nederland heb ik Suriname altijd gemist en in m’n achterhoofd gehouden dat ik er ooit weer kom. In 2009 ben ik met mijn man en licht verstandelijk beperkte pleegzoon naar Suriname gekomen en heb er met heel veel plezier gewoond en gewerkt. Eerst voor diverse NGO’s, later runde ik een lodge in boven-Suriname en weer later werd ik projectleider in Paramaribo Zoo van een groot Twinning-project. De reden van het verlaten van Suriname is dat ons pleegzoon volwassen is geworden. Suriname is werkelijk een prachtig land, maar er zijn in Suriname niet voldoende veilige toekomstmogelijkheden voor hem qua beschermd wonen en werken”.
Teleurstellingen
“Het openen van een eigen school was altijd al een grote droom” klinkt de heldere stem van de Amsterdamse Juf, nadat we hebben afgesproken dat ze zonder naam in de krant verschijnt. “Nadat we vanuit Amsterdam, eerst een tijd op de Antillen hadden gewoond besloten mijn man, die oorspronkelijk uit Suriname komt en ook leraar is, een school in Suriname op te richten. Ik ben er nog steeds ontzettend trots op dat het ons gelukt is om een school te openen, waarbij kunstzinnige vakken zoals muziek, dans en theater tijdens schooluren werden gegeven, maar ook natuuronderwijs in de vorm van een groentetuin op school. Een particuliere school draaien met al deze extra’s is geen goedkope zaak. Onze eerste ouders waren vooral ook mensen die zelf een eigen bedrijfje hadden. Tijdens het begin van Corona waren zij de eersten die niet meer aan hun verplichtingen konden voldoen en we hadden zelf financiële verplichtingen. Al binnen een week zijn we gaan overleggen met de verhuurder. Het pand huurden we van een NV. Toen we bij de eigenaar aanklopten om te praten over huurvermindering meldde hij ons droogjes dat zijn bedrijf het ook moeilijk had. “Uiteindelijk hebben we twee maanden voor het einde van het contract nog korting gekregen, maar toen bestonden we al niet meer”. Ze komt graag ooit weer terug, zegt ze, maar zal deze teleurstelling eerst flink moeten wegspoelen.
Het blijkt dat, evenals de Amsterdamse juf, niet iedereen herkenbaar zijn of haar verhaal wil vertellen. “Ik spreek liever anoniem” begint de Nederlandse van Surinaamse afkomst, “want in dit land houdt men van de waarheid, totdat je het werkelijk uitspreekt. Ik kwam hier zeer enthousiast zes jaar geleden met mijn gezin. Mijn zoon heeft het vooral erg moeilijk gehad en is vanwege zijn kleur flink gediscrimineerd. Zo stak hij, zo’n vier jaar terug, op 28 december 2016 vuurwerk af bij de sloot, zoals elke normale jongen dat doet. Een voorbijganger had daar blijkbaar moeite mee en richtte –vanuit het niets-een vuistvuurwapen op mijn zoon. Hij ging ervan uit dat mijn zoon een “Nederlandse Bakra is”, die hij wel een lesje zou leren”. ‘Hier in Suriname doen we dit niet zo, beet hij m’n zoon nog toe. Wat ga je doen als ik je nu neerschiet’? Mijn zoon heeft dit ons pas na twee dagen gemeld uit angst. Hij is weg en wil niet meer over Suriname praten. Dat zegt voldoende. Trouwens ook als het echt een Hollands jongetje was geweest of van welke afkomst dan ook was het nog steeds te bizar voor woorden. De afhandeling door de agenten tijdens de aangifte was erg belabberd en ongeïnteresseerd, alsof ik een soort, vervelende zoemende mug was.
Daarnaast heb ik als onderneemster in een kleine branche, veel nare ervaringen gehad. Afgunst en veel jaloezie. Met Suriname zelf is er niks mis, het zit hem vooral in de mentaliteit. Ik heb ervaren dat mensen aardig zijn tot je gaat samenwerken. Dan zie je veelal hun ware aard. Dat het vandaag zo gaat in Suriname ligt voor een groot deel dus aan ons zelf. Als we elkaar niet accepteren en niets gunnen komt er nooit vooruitgang”
Land van tegenstellingen
Monique van Wijk kwam begin 2018 voor vrijwilligerswerk naar Suriname, om kinderen met aids en hiv te ondersteunen.” Ik wist niks van Suriname, kende ook niemand. Voor mij is Suriname een land met grote dualiteiten waar voelen en denken nooit op een lijn komen. Ik heb de keuze ooit gemaakt met de gedachte binnen een dag terug in Nederland te kunnen zijn als er iets met mijn familie is. Uiteindelijk ben ik terug naar Nederland gegaan, vanwege de veiligheid. Je veilig voelen is een ruim begrip. Als Nederlandse vrouw alleen kreeg ik steeds een onveiliger gevoel, ondanks 2 honden, dievenijzer, alarm, balk aan binnenkant deur. Veel discriminatie voor mij in Suriname, maar ook onderling en ook dat gaf me een onveilig gevoel. In maart 2020 is mijn 2e moeder gestorven en ik kon door Corona niet terug naar Nederland, dat was waarschijnlijk ook een grote “trigger”. Verder ben ik er door de jaren heen achter gekomen dat de gezondheidszorg in Suriname meer zorg en aandacht nodig heeft voor betere genezing en resultaat. Als ik eerlijk ben moet ik zeggen dat ik van Suriname hou. Toch is het een land waar veel mensen van de bevolking niet echt open staan voor verandering, verbetering in mijn beleving. Wel met hun mond maar niet met inzet en gedrag.-.
Dit artikel is eerder in dWT gepubliceerd
