Jupta Itoewaki, voorzitter van de stichting Molukot van de Wayanagemeenschap, ziet elke dag als de Dag der Inheemsen. Hij vindt dat deze dag niet alleen symbolisch moet zijn, “wij herdenken jullie vandaag en morgen zijn wij jullie vergeten, … ik ben niet alleen op deze dag een inheemse, maar elke dag.” Inheemse gemeenschappen vinden dat er nog veel moet gebeuren voor nakomelingen van de eerste bewoners van het land.
De inheemse gemeenschap in Suriname (Vids) ziet al dertig jaar in erkenning van de grondenrechten één van de noodzakelijke zaken die moet gebeuren ten behoeve van de inheemsen. “Wij willen slechts waar wij recht op hebben. Erkenning en onze grondenrechten”, zegt Vids-ondervoorzitter Jona Gunther. Ook goede gezondheidzorg, onderwijs en bescherming horen erbij.
Molukot en de Vids zeggen op 9 augustus: “De strijd gaat door en misschien nu nog ‘harder’ dan voorheen, want we wachten al veel te lang. We worden gezien als de steward van het bos, maar ons werk wordt bemoeilijkt. Want als we zelf niet kunnen leven van het bos zoals we dat gewend zijn door de vele goudwinning en houtconcessies, hoe kunnen wij ditzelfde bos dan beschermen?”
Itoewakie vindt dat de overheid op deze dag aan zelfreflectie moet doen. “Ze moet zich daarbij afvragen wat ze doet om de rechten van de inheemsen in het algemeen, maar in het bijzonder van de Wayanagemeenschap te garanderen voor een menswaardig bestaan. Maar ook wat ze doet als beschermers van het groenste land ter wereld. We doen van onze kant al zoveel om steeds minder afhankelijk te zijn. We zijn altijd zelfredzaam geweest. Nu is het moeilijker als steeds gronden worden uitgegeven en concessies vernieuwd zonder ons eerst te consulteren.”
“Er zijn dorpen die hun eigen gemeenschap op total lockdown hebben geplaatst om zich zo te beschermen. Maar hoe lang zal je dit kunnen volhouden als je buiten je dorp moet gaan om voeding en andere zaken te regelen?”, volgens Gunther. Na het overlijden van de voorzitter(Theo Jubitana) aan covid-19 zijn er inheemsen, die bereid zijn te vaccineren, maar zij hebben volgens Gunter behoefte aan de juiste informatie.
