De stichting 19 september 1762 en de commissie Herdenking 19 september 2021 hebben de herdenking van de Saamaka Daka (Dag van Saamaka) afgelast omdat er een toename is van covid-19 besmettingen in het Boven-Suriname gebied. De herdenking van Saamaka Daka (Dag van Saamaka) van 19 september te Asidonopo wordt niet afgelast, maar gaat gewoon door. “Di Saamaka Daka ta hoi na Asidonopo, ata puu”, is de opdracht van granman Albert Aboikoni in een spraakbericht.
De organisaties hebben zonder overleg met het stamhoofd de activiteiten rond de herdenking van Saamaka Daka afgelast. “Het beste wat jullie nu kunnen doen is weer gaan vergaderen en het besluit om de Saamaka Daka te stoppen, in heroverweging te nemen”, eist Aboikoni.
Op 19 september wordt herdacht dat op die dag in 1762 de Saramaccaners, na heldhaftig strijden tegen troepen van de toenmalige overheid, een getekende vredesverdrag afdwongen met deze kolonisator. Dit als erkenning en bevestiging van de vrijheid van de Saamakastam in de achttiende eeuw.
Aboikoni ziet deze houding van de stichting en commissie onder leiding van respectievelijk Renaldo Huur en Humphrey Jeroe als minachting van het instituut van het grootopperhoofd. Hij vindt dat beide organisaties een verbeelding hebben, dat zij een gezamenlijk besluit ongedaan kunnen maken zonder hem daarin te kennen.
De granman rekende op eerst overleg met hem, alvorens zo’n beslissing te nemen en bekend te maken. Aboikoni geeft dan ook te kennen in zijn uitgelekte spraakbericht dat de twee organisaties hun bevoegdheden te buiten zijn gegaan. “De centrale overheid is de bevoegde instantie die bevoegd is om het Boven-Surinamegebied of andere gebieden tot risicoplaatsen te verklaren.”
“Zullen jullie de Atjoniweg dan ook afsluiten? Het is bekend dat personen uit het kustgebied het virus overbrengen naar het binnenland. Zullen jullie ook erop toezien dat er geen toeristen meer komen naar de oorden in dit gebied?” houd hij de organisaties voor. “Er is een toename van Covid-19 in het gebied”, is de verklaring van de herdenkingscommissie over hun besluit aan de pers.
Graman Aboikonie wil niet accepteren, dat er binnen zijn stam, de kennis niet bestaat om de herdenking te organiseren met in achtneming van de covid-19 maatregelen. “Het schrappen van de activiteiten zou betekenen dat wij het belang van die dag niet erkennen”, aldus de graman.
Hij haalt een voorbeeld aan.”Covid-19 heeft het besturen van het land toch ook niet onmogelijk gemaakt. En waarom kunnen wij niet op een aangepaste wijze deze voor ons belangrijke gebeurtenis laten doorgaan? We hoeven niet uitbundig feest te vieren. Immers, het belangrijkste van die dag is het samenzijn. De herdenking van Saamaka Daka kan niet gestopt worden, anders zijn wij geen waarachtige mannen en vrouwen.”
De granman neemt aan dat niet alle Saramaccaners zullen afkomen op de Saamaka Daka te Asidonopo, waar hij zetelt. De deelname staat open, maar men zal letten op het aantal aanwezigen en ingrijpen als volgens de Covid-19-maatregelen het aantal deelnemers dreigt te worden overschreden.
Huur van stichting 19 september 1762 zegt in een reactie dat de herdenkingsdag op “aangepaste wijze” doorgaat. “Deze dag zien wij als bekroning van onze voorvaderen. Zij hebben door heldhaftige strijd de koloniale overheersers tot het sluiten van vrede met hen gedwongen.” Het kabinet van de granman meld ook, dat er op die dag eveneens zal worden verzoend. Er is echter geen ander informatie over de verzoening.
