De Surinaamse orde van advocaten weigert langer ”de staat Suriname voor te financieren”. De raadslieden ontvangen van de staat SRD.75,- per zaak en moeten soms ruim vijf jaar op de uitbetaling wachten. Sova, de Surinaamse orde van advocaten weigert daarom vanaf 1 juli 2023 langer kosteloze bijstand te verlenen aan minder bedeelde rechtzoekenden. De minister van Justitie en Politie is niet bevoegd het bedrag per zaak te verhogen. Dit mag alleen de regering, die daarmee geen haast heeft.
Elleson Fraenk, deken van Sova heeft deze zaak met teleurstelling wederom aangekaart bij de opening van het nieuwe zittingsjaar van het Hof van Justitie. “De Sova vraagt zich in gemoede af of de overheid de toegang tot recht van de burger wel serieus neemt”. Al drie maanden schijnt de overheid zich daarvan niets aan te trekken, “terwijl de staat Suriname nu al drie maanden fundamentele mensenrechten schendt”. Sova staat versteld.
Volgens het grondwettelijke en internationale recht heeft eenieder recht op een eerlijk rechtsproces. In vooral civiele en strafzaken komt het voor dat de minderbedeelde rechtszoekende hulp of bijstand nodig heeft van een opgeleide jurist of advocaat. De staat hoort de kosten hiervoor te betalen. Alleen is gebleken na onderzoek, dat deze post nu niet meer voorkomt in landsbegroting. Nu valt het gewoon onder ‘Sociale uitkeringen, samen met ziekenhuisbezoek van arrestanten. De begroting was in 2022 SRD 1 miljoen, terwijl men ruim 2.500 gevallen had voor kosteloze bijstand. Het bedrag was niet voldoende om het minimale te doen voor deze mensen.
Minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie heeft nu bij beschikking van 2 augustus het tarief voor een civiele zaak gebracht naar SRD 202,- na de eindbeslissing van de rechter. De advocaat mag dit bedrag pas na de eindbeslissing declareren, ondanks alle andere bijkomende kosten. Deze kunnen zijn kantoorkosten, aantal rechtszittingen, bezoeken en gesprekken met de client. Dit kan ruim vijf jaar duren. Als klap op de vuurpijl blijkt nu dat de minister niet bevoegd is het bedrag te verhogen, maar de regering. De onderhandelingen zijn al sinds de vorige regering gaande, zonder enige resultaat.
Voor 2023 is op de begrotingspost ‘Sociale uitkeringen’ SRD 5 miljoen opgebracht. Volgens de lijsten die het Hof van Justitie bijhoudt over het aantal zaken, komen er dit jaar bijna 850 civiele zaken bij. Meer dan een derde van het bedrag is nodig voor deze toevoegingen. Dan heeft men de straftoevoegingen nog niet erbij gehaald. “Echter hebben collega’s onlangs ervaren, dat de staat een beroep doet op de verjaringstermijn – zoals vervat in 1991 van het Surinaams Burgerlijk Wetboek – en geen rekening houdt met de realiteit. “’Je bent twee jaar te laat, we gaan het niet uitbetalen’ klinkt het dan,” zegt Fraenk. Dit omdat meerdere declaratie per keer worden ingediend, na opsparing, omdat het geen zin heeft om in te dienen per declaratie.
Er is een rapport opgemaakt over dit alles en overhandigd aan de minister van Justitie en Politie, de Staatsraad, de voorzitter van De Nationale Assemblee en de president op 28 augustus jongstleden.
Bron: de Ware Tijd
