De verwoestende brand die vier monumentale panden in de Henck Arronstraat in de as legde, heeft niet alleen diepe sporen nagelaten in het stadsbeeld van Paramaribo, maar zet ook het nationale erfgoed onder druk. De Commissie Monumentenzorg (CMZ) waarschuwt voor overhaaste opruimingsacties en pleit voor een uiterst zorgvuldige aanpak van het natraject.
De getroffen panden – op huisnummers 36, 38, 42 en 44 – maken deel uit van de historische binnenstad die op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. Volgens de geldende erfgoedwetgeving mogen deze gebouwen niet zomaar worden opgeruimd. Voordat enige actie wordt ondernomen, is expliciete toestemming vereist van zowel het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur als de CMZ. Cruciaal is eerst de beoordeling of er nog waardevolle elementen bewaard kunnen blijven. Denk daarbij aan funderingen, gevels, sierlijke houtwerken of andere karakteristieke onderdelen die van belang kunnen zijn voor toekomstige reconstructie of documentatie.
Secretaris Imro Smith van de CMZ onderstreept het belang van een gestructureerde aanpak: “Als we te snel overgaan tot opruimen, riskeren we het verlies van unieke historische informatie. Bij eerdere calamiteiten zijn essentiële erfgoedelementen, zoals gietijzeren trappen en oorspronkelijke constructies, voorgoed verdwenen.”
Daarnaast speelt ook het lopende politie- en brandweersonderzoek een belangrijke rol. De locatie wordt momenteel als plaats delict beschouwd, aangezien brandstichting niet uitgesloten wordt. Gedurende dit onderzoek mag het terrein niet betreden of ontruimd worden.
Naast het strafrechtelijk onderzoek is er ook een bouwkundig onderzoek noodzakelijk. Dit moet de overgebleven erfgoedwaarden documenteren en vastleggen, zodat deze – indien mogelijk – in toekomstig herstelwerk kunnen worden opgenomen.
De CMZ doet een oproep aan eigenaren, hulpdiensten en beleidsmakers om nauw samen te werken. Eigenaren worden eraan herinnerd dat zij formeel een verzoek tot opruiming moeten indienen bij het ministerie. Pas na goedkeuring en documentatie van de restanten kan er verantwoord worden opgeruimd.
De brand van 17 april is een tragisch verlies voor Paramaribo’s cultureel erfgoed. Toch biedt het ook een moment van bezinning over hoe met kwetsbaar historisch bezit wordt omgegaan. De CMZ hoopt dat deze gebeurtenis leidt tot meer bewustwording en zorgvuldige beleidsvoering rond monumentenzorg in Suriname.
