De Vrije Universiteit heeft de subsidie die uit China wordt ontvangen stopgezet na de onthullingen van NOS over het resultaat van deze subsidie. China’s financierig was voor het Cross Cultural Human Rights Centre (CCHRC). Het bedrag dat de universiteit voor dit jaar kreeg van China wordt zelfs teruggestort. Het onderzoek moest een ander visie, een alternatieve visie op mensenrechten uitdragen.
Medewerkers van het centrum van de VU, Tom Zwart en Peter Peverelli, hebben zaken in het openbaar opgenomen voor het Chinese mensenrechtenbeleid, en ook ontkend dat China de Oeigoeren, een etnische groep in China wordt onderdrukt. Meerdere mensenrechten rapporten zeggen het tegendeel.
Deze uitspraken hebben twijfels doen ontstaan over de academische vrijheid van de medewerkers, als men kijkt naar de financiering uit China. De VU erkent nu dat “zelfs de ‘schijn van’ afhankelijkheid van het onderzoek onacceptabel is” en daarom passende maatregelen neemt.
In een eerdere reactie zei de VU: “Het onderzoek van het CCHRC is zoals het past bij de VU onafhankelijk, interdisciplinair, dialogisch en maatschappelijk relevant.”
NOS-redacteuren Robert Chesal en Laura Steenbeeke praten in een podcast over hun onderzoek naar de financiering door de Chinese universiteit en welke afspraken er gemaakt werden over het uitdragen van een ‘andere’ visie op de mensenrechten. Podcast hier beluisteren.
Van 2018 tot en met 2020 kreeg de CCHRC een bedrag van tussen de 250.000 en 300.000 euro van de Southwest University of Political Science and Law, de enige financierder in die periode. Universiteiten in China hebben een sterke band met de Communistische Partij. Deze financiele constructie roept grote vraagtekens op bij deskundigen over de gevolgen voor de onafhankelijkheid van het onderzoekscentrum.
Er is nog geen besluit genomen over de rest van de subsidie, dat werd ontvangen voor 2022. Dit staat en valt met het resultaat van het onderzoek dat de VU nu zelf wil doen naar de vraag “of de onafhankelijkheid van het onderzoek van het instituut op alle fronten gewaarborgd is gebleven”.
Experts zeggen, dat het onmogelijk is onafhankelijk te blijven, als de financiering uit China komt.