De rol van de koninklijke familie in het slavernijverleden van Nederland wil de huidige koning Willem-Alexander van Oranje weten. Een “onafhankelijk onderzoek” moet voor hem staven wat de rol was van zijn familie in dit mensonterend deel van hun geschiedenis. De Universiteit van Leiden zal hierin de voortouw nemen, en de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) heeft uitgerekend dat het onderzoek drie jaar zal duren.
Een commissie onder leiding van oud-hoogleraar Koloniale Geschiedenis Gert Oostindie, zal de onderzoekers kiezen. De late zestiende eeuw tot de postkoloniale heden zal men onder een vergrootglas plaatsen. Oostindie verzekert dat het zwaartepunt van het onderzoek in het verleden ligt.
“Diepgaande kennis van het verleden is essentieel om historische feiten en ontwikkelingen te kunnen begrijpen en de impact daarvan op mensen en gemeenschappen zo scherp en eerlijk mogelijk onder ogen te kunnen zien”, zegt koning Willem-Alexander. “Ik vind het belangrijk dat deze kennis ook beschikbaar komt ten aanzien van de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Dit dient te gebeuren op basis van grondig, kritisch en onafhankelijk onderzoek, waartoe ik opdracht heb gegeven.”
Dit is geen nieuw terrein voor wetenschapper Oostindie. Na eerder onderzoek over de rol van de familie schreef hij het boek De parels en de kroon.
Voorouders van de koning hielden naar alle waarschijnlijkheid ook slaven en ze waren via de West-Indische Compagnie zeer betrokken bij de trans-Atlantische slavenhandel. Zij hebben absoluut ook geprofiteerd van de geldstromen uit het voormalig Nederlands-Indië.
“Dat is op zich niet verrassend”, zei Oostindie in de pers “Ze waren de elite en de leiders. Maar hoe het precies zat met de geldstromen en hoe de Oranjes betrokken waren bij besluitvormingen weten we eigenlijk niet. Daar hopen we meer over te kunnen zeggen.”
“Het gaat ook over welk beeld in de kolonies bestond over de Oranjes. En dat kun je doortrekken tot het heden. Want de koning is ook nog steeds het hoofd van Antilliaanse Nederlanders”, zei Oostindie,
De aanbieding voor excuses voor het slavernijverleden is gepland voor 19 december op veschillende plaatsen, waar Nederland een slavernijverleden heeft, door verschillende mensen. Dit plan is uitgelekt. De meningen over hoe zaken moeten verlopen zijn verdeeld.
Een speciale commissie moet ook nagaan wat de herkomst is van de ruim 10.000 zogenaamde koloniale objecten in het Koninklijk huis. Er moet beslist worden in hoeverre de voorwerpen rechtmatig eigendom zijn van de Oranjes.
