De recente juridische overwinningen van de Nederlandse ondernemer en klokkenluider Gerard van den Bergh in rechtszaken tegen zowel de invloedrijke zakenman Kirpalani als president Santokhi van Suriname hebben het debat over corruptie in Suriname opnieuw doen oplaaien. Zojuist is bekend geworden dat het Surinaamse Openbaar Ministerie drie jaar celstraf en een forse schadevergoeding ten gunste van Kirpalani heeft geëist tegen Van den Bergh en zijn echtgenote. Van den Bergh volgt de ontwikkelingen vanuit Nederland, nadat hij in Suriname een moordpoging heeft overleefd.
Censuurpoging Surinaamse president afgewezen door rechtbank in Rotterdam
In zijn boek “Zakendoen in Suriname – Corruptie op het Hoogste Niveau” schetst Van den Bergh een scherp en gedetailleerd beeld van de verwevenheid van macht en corruptie in Suriname. Zijn onthullingen hebben geleid tot juridische stappen door enkele van de hoogste politieke en zakelijke elites van het land. Eerder dit jaar spande president Santokhi van Suriname een rechtszaak in Nederland aan in een poging Van den Bergh ’s boek te laten censureren. De president eiste onder meer dat de cover werd aangepast en dat het boek uit de handel werd gehaald, maar de Nederlandse rechter wees deze poging tot censuur af. Ondanks de juridische druk blijft het boek “Zakendoen in Suriname – Corruptie op het Hoogste Niveau” ongewijzigd beschikbaar in Nederland. De president van Suriname heeft in zijn eigen land het Justitieel Interventie Team ingezet tegen boekhandels en dagbladen, om de boeken uit de handel te halen en dagbladen te verbieden hierover te publiceren. Dat stuitte in de Surinaamse samenleving op grote verontwaardiging.
Eerlijk debat over de gevaren van ondernemen in Suriname
“De recente ontwikkelingen maken duidelijk dat dit niet zomaar een juridische strijd was, maar eerder een politieke machtsstrijd, waarbij het behouden van invloed en reputatie voorop staat,” aldus een politieke analist. Volgens insiders lijkt het erop dat de betrokken partijen alles in het werk zullen stellen om de schade voor hun machtsposities en publieke imago te beperken. Van den Bergh vult aan: “Ik wil een eerlijk debat starten over de werkelijke uitdagingen waar buitenlandse ondernemers in het land mee worden geconfronteerd. Als ondernemer is mijn bedrijf van mij ontnomen, heb ik het land uit moeten vluchten omdat er een moordaanslag op mij werd gepleegd en zijn al mijn eigendommen in Suriname met geweld van mij ontnomen.”
Strijd Tegen Kirpalani en de Politieke Elite
De juridische strijd rond Kirpalani kreeg eerder al publieke aandacht in de zaak waarbij de eigenaren van Doksenclub werden vervolgd voor verduistering van gelden van Kirpalani NV, zoals recentelijk gepubliceerd door het Surinaamse blad De Ware Tijd. Deze zaak illustreerde de macht en invloed van Kirpalani binnen de Surinaamse economie en politiek en riep vragen op over de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. De door het Openbaar Ministerie geëiste straf, waaronder een gevangenisstraf van drie jaar voor Van den Bergh, werpt een nieuw licht op de machtsstructuren in Suriname.
“Surinaamse Openbaar Ministerie als Politiek Instrument”
Critici wijzen erop dat het Surinaamse Openbaar Ministerie steeds vaker lijkt te fungeren als een politiek instrument om tegenstanders van de huidige machthebbers te neutraliseren. De aanklachten tegen Van den Bergh en de zware strafeisen worden door velen gezien als een poging om een kritische stem het zwijgen op te leggen. Kirpalani, met zijn aanzienlijke economische en (daarmee) politieke invloed, zou zijn macht inzetten om Van den Bergh uit te schakelen, financieel uit te kleden, en diens onthullingen in diskrediet te brengen. De zaak van Van den Bergh past volgens velen in een patroon waarbij de Surinaamse overheid gerechtelijke middelen inzet om haar politieke opponenten uit te schakelen en haar invloed te behouden.
Civielrechtelijk conflict misbruikt voor strafrechtelijke vervolging?
Juridische deskundigen stellen dat de kwestie in feite een civielrechtelijk conflict betreft tussen twee ondernemers over een geschil omtrent een geldlening. Kirpalani zou zijn aanzienlijke macht gebruiken om het Openbaar Ministerie voor zijn karretje te spannen, met als doel het openstaande bedrag terug te vorderen van Van den Bergh en hem tegelijkertijd vast te zetten in de gevangenis. “Dit is geen toeval, maar een doelbewuste strategie om dissidenten die corruptie blootleggen monddood te maken,” aldus een insider. In Suriname, waar strafzaken in eerste aanleg worden behandeld door een enkelvoudige kamer (één rechter) in een kleinschalige samenleving, bestaat een aanzienlijk risico op beïnvloeding en zelfs corruptie in de rechtsgang. Van den Bergh zelf heeft aangegeven dat hij geen eerlijk proces verwacht.
Over Gerard van den Bergh
Ondernemer Gerard van den Bergh (https://gerardvandenbergh.nl ) doet in zijn boek ‘Zakendoen in Suriname – Corruptie op het hoogste niveau’ zijn verhaal over zakendoen in Suriname. Het boek vormt een terugblik op vijftien jaar ondernemen in het land, en belicht de Van den Bergh overkomen corruptie, een moordaanslag op zijn leven, doodslag en intimidatie. Hij wil hiermee een eerlijk debat starten over de werkelijke uitdagingen waar buitenlandse ondernemers in het land mee worden geconfronteerd.
