De rechtbank in Den Haag acht het niet bewezen, dat Shell in de jaren 90 het bedrijf door omkoping, minstens medeverantwoordelijk was voor de executie van negen activisten. Vier weduwen, die in Nederland de zaak hebben aangespannen en excuses eisten, naast een schadevergoeding zijn door de rechtbank in het ongelijk gesteld.
Vóór de executie had Shell vaker een beroep gedaan op de Nigeriaanse overheid om op te treden tegen activisten in het zuiden van Nigeria, die opkwamen tegen de vervuiling tijdens de oliewinning in Ogoniland.
Negen activisten, de zogenoemde ‘Ogoni nine’, werden uiteindelijk door een militaire rechtbank ter dood veroordeeld, waaronder de bekende Nigeriaanse schrijver Ken Saro-Wiwa. Shell heeft de beschuldigingen daarna altijd ontkend.
De rechtbank heeft ondanks getuigenverklaringen van de eerste hand, de betrokkenheid van het bedrijf Shell niet bewezen geacht. Getuigen vertelden in zittingen dat ze persoonlijk door Shell waren omgekocht om belastende, valse verklaringen te doen tegen de activisten. Ze zeiden dat ze voorgehouden verklaringen moesten overschrijven en ondertekenen in aanwezigheid van Shell-personeel.
Die persoonlijke verklaringen van de getuigen berusten volgens de rechtbank op aannames en interpretaties. “De rechtbank is zich bewust van het schokkende en tragische karakter van de gebeurtenissen”, zei de rechter nog aan het begin van de uitspraak. “Het verdriet van eiseressen staat niet ter discussie. Vaststaat dat hun leven ingrijpend is veranderd.”
Esther Kiobel, een van de weduwen, gaat door. “Ik blijf vechten. Ik ben blij dat de wereld mijn verhaal gehoord heeft en dat Shell zich moest verantwoorden.” Haar advocaat gaat met haar in overleg om te kijken als het zin heeft verder te gaan.
Shell schrijft in een verklaring dat het bedrijf in 1995 een vergeefse oproep deed aan het toenmalige militaire bewind in Nigeria om clementie te verlenen. “De tragische gebeurtenissen van 1995 hebben ons diep geraakt”, schrijft het bedrijf. Shell ontkende altijd alle beschuldigen. “Vandaag heeft de rechtbank bevestigd dat er geen basis is voor de vorderingen tegen ons,” zegt Shell over de uitspraak van de rechtbank, die de getuigenverklaring niet zag als bewijs tegen het bedrijf.
